Đối với những người yêu thể thao, thuật ngữ sút luân lưu không còn là điều gì xa lạ. Đây là một thuật ngữ phổ biến mà bạn sẽ thường nghe khi theo dõi các trận đấu bóng đá. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau đi sâu vào khám phá khái niệm này dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia.
Sút luân lưu được định nghĩa như thế nào?
Sút luân lưu, trong lĩnh vực bóng đá, là một hình thức đá phạt trực tiếp hoặc đá phạt 11m ngay trong vòng cấm địa. Khoảng cách của sút luân lưu là 11 mét tính từ chấm đá phạt cho đến đường biên ngang nơi đặt khung thành mà thủ môn đối phương đang đứng.
Trong quá trình sút luân lưu, hai cầu thủ duy nhất tham gia là cầu thủ đội tấn công và thủ môn của đội bị phạt. Đây được coi là một hình thức ghi bàn dễ nhất, với khoảng cách ngắn chỉ 11m, cho phép cầu thủ kể cả không có tên tuổi cũng có thể đánh bại thủ môn đẳng cấp quốc tế.
Tại các giải đấu lớn, penalty đóng một vai trò quan trọng, thường quyết định thắng thua cho một đội bóng. Khi hai đội hòa nhau, việc thực hiện thành công sút luân lưu có thể giúp một đội bóng giành chiến thắng. Tuy nhiên, trường hợp thực hiện sút luân lưu không thành công có thể ảnh hưởng nặng nề đến tâm lý của đội bóng, dẫn đến sự suy giảm trong phong độ cũng như tạo ra nhiều điểm yếu.
Trong bóng đá hiện đại, sút luân lưu đã trở thành một phần không thể thiếu để tạo ra tính chuyên nghiệp và hấp dẫn trong các giải đấu quốc tế. Gần như mọi trận đấu đều có thể đi đến loạt sút luân lưu, và mọi quyết định trong quá trình này đều phải tuân theo chỉ dẫn của trọng tài chính và các quy định của FIFA được áp dụng.
Lịch sử ra đời của sút luân lưu cùng mốc quan trọng
Sút luân lưu đã tồn tại từ rất lâu, từ thời kỳ bóng đá mới chỉ mới bắt đầu, và nhiều người vẫn tò mò về loạt sút này là gì. Hình thức này đã trải qua nhiều thay đổi qua các giai đoạn lịch sử như sau:
Trước năm 1902, sút luân lưu được coi là một loại đá phạt tự do tại vòng cấm, không có một khoảng cách cụ thể được định rõ.
Năm 1902, hình thức này chính thức thay đổi với việc quy định một khoảng cách là 12 bước chân, tương đương khoảng 10.97 mét, từ điểm sút đến khung thành đối phương.
Sau khi tiến hành nhiều nghiên cứu và quan sát các trận đấu bóng đá, vào năm 1937, các tổ chức có thẩm quyền đã quyết định thiết lập khoảng cách chuẩn cho sút luân lưu là 11 mét.
Đến năm 2019, quy định về sút luân lưu đã được cập nhật, bao gồm việc áp dụng cơ chế điều chỉnh đá lại nếu cầu thủ thực hiện đá phạt hoặc thủ môn di chuyển trước khi hiệu lệnh được bắt đầu.
Các thay đổi này không chỉ làm cho quy trình sút luân lưu trở nên công bằng hơn mà còn thể hiện sự phát triển và hoàn thiện của môn thể thao này qua thời gian.
Những thể loại tình huống sút luân lưu phổ biến hiện nay
Trong bóng đá hiện đại, người hâm mộ cần hiểu về hai loại sút phạt đền sút luân lưu phổ biến nhất hiện nay, dựa trên quy định của bóng đá:
Sút luân lưu do phạm lỗi
- Loại này xuất hiện trong mọi trận đấu và giải đấu bóng đá trên toàn thế giới. Khi có một cầu thủ vi phạm lỗi ngay trong vòng cấm và tạo ra một tình huống nguy hiểm hoặc cản trở trực tiếp cơ hội ghi bàn, trọng tài chính sẽ chỉ tay vào chấm phạt đền để đội bị phạm lỗi được hưởng quả đá luân lưu.
- Đá luân lưu này có thể xảy ra bất kỳ lúc nào trong trận đấu nếu có tình huống phạm lỗi trong vòng cấm. Điểm đặc biệt là cầu thủ sút phạt có thể bắt kịp và đá bồi nếu quả đá luân lưu thất bại và bóng văng ra ngoài.
Sút luân lưu sau hiệp phụ
- Loại này thường xảy ra ở các vòng đấu quan trọng trong giải đấu như Vòng 1/16, Tứ Kết, Bán Kết và Chung Kết, khi cả hai đội chơi 120 phút (90 phút trong 2 hiệp chính và 30 phút trong 2 hiệp phụ) mà vẫn không thể phân thắng bại.
- Trong trường hợp này, sút luân lưu được sử dụng để quyết định kết quả của trận đấu. Mỗi đội sẽ được phép thực hiện 5 quả phạt đến với những cầu thủ được huấn luyện chuyên sâu. Sau 5 quả, đội nào có nhiều quả sút luân lưu thành công hơn sẽ giành chiến thắng. Nếu cả hai đội sút cả 5 quả mà tỉ số vẫn hòa, sẽ tiếp tục sút cho đến khi tìm ra đội chiến thắng.
Tình huống thường xuất hiện sút luân lưu trong bóng đá
Khái niệm sút luân lưu thường xuất hiện trong các tình huống “nhạy cảm” tại vòng cấm của đối phương trong bóng đá, liên quan đến các tình huống sau:
Dùng tay chơi bóng trong vòng cấm
Khi một cầu thủ đang thực hiện một đường chuyền hoặc cú sút về phía khung thành, nhưng bóng lại chạm vào tay của một cầu thủ đối phương trong vòng cấm. Dù là tình huống vô tình hay cố ý, trọng tài có thể quyết định chỉ tay vào chấm sút luân lưu ngay lập tức, bởi đây là một trong những quy định của bóng đá quốc tế.
Phạm lỗi ngăn cản cơ hội rõ ràng
Các cầu thủ phòng ngự có thể phạm lỗi như gạt giò, đá cao chân, kéo áo, nhằm ngăn cản đợt tấn công của đối phương và cơ hội ghi bàn rõ ràng. Những hành động này có thể dẫn đến tình huống sút luân lưu nếu trọng tài phát hiện. Đôi khi, công nghệ VAR có thể được sử dụng để làm rõ các tình huống phạm lỗi nhạy cảm trong vòng cấm.
Kết luận
Sút luân lưu không chỉ đơn thuần là cơ hội ghi bàn, mà còn là yếu tố quyết định sự thành bại trong một trận cầu tâm điểm tại các giải đấu quan trọng. Các giải thích chi tiết từ các chuyên gia đã cung cấp thông tin quan trọng giúp hiểu rõ hơn về khái niệm này và nhấn mạnh vai trò quan trọng của sút luân lưu trong bóng đá hiện đại.
